بازاندیشی در دانش نحو(٣)

در بخش های قبلی این نوشتار، مقدماتی در مورد علوم ادبی به عنوان علومی که معطوف به گزارش و تحلیل استعمالات زبانی هستند، ارائه شد و شیوه عمل نحویان، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در بخش پایانی نوشتار، به کتب نحو از نظر محتوای علمی و نظم و ترتیب و … پرداخته می‌ شود و شیوه تحلیل و استدلال در علم نحو و کتب نحوی مورد توجه قرار می گیرد.

باز اندیشی در دانش نحو (2)

نویسنده:محمد عالم زاده نوری

در بخش قبلی این نوشتار، مقدماتی در مورد علوم ادبی به عنوان علومی که معطوف به گزارش و تحلیل استعمالات زبانی هستند، ارائه شد. در این بخش شیوه عمل نحویان، بیشتر مورد بازبینی قرار گرفته و مشابهت آن با سایر دانش های معطوف به توصیف و کشف قوانین مربوط به واقعیات خارجی، مورد توجه قرار می گیرد.

باز اندیشی در دانش نحو(١)

مقدمه:

بیش از هزار سال است که اندیشمندان و صاحب‏نظران درباره علم نحو، وظایف و مسائل آن، تأمل کرده‏ و آثاری نگاشته اند. رنجی که اسلاف ما در تحقیق و تفحص و نوآوری در زمینه مباحث نحوی متحمل شدند، امروزه راه ما را هموار و ما را وارث سرمایه ‏ای ارزشمند و اندوخته ‏ای گران‌قدر ساخته؛ به گونه ‏ای که در حال حاضر، هیچ محقق و متتبع ادبیات عرب، بدون تعمق در متون کهن ادبیات عرب، شایستگی اظهار نظر و داوری درباره مسائل آن را ندارد، ولی نه ‏آن گونه که علم نحو، از هر جهت، کمال مطلوب خویش را بازیابد و درباره آن سخن نهایی گفته شود و از تکامل و بالندگی باز ایستد، که امروز نیز دریچه دقت و پویش بر روی باریک ‏اندیشان و جست وجوگران، مفتوح و راه برای تأمل بیشتر و کاوش دقیق‌تر، باز، و پیشرفت و تکامل علم ادب، ممکن، مطلوب و ضروری است.

نویسنده:سید سجاد سجادی

چکیده:

اگر بخواهم مهم ترین معیار در انتخاب موضوع پژوهش را بیان کنم، کاربردی و سودمند بودن آن است.

بر همین اساس هدف در بررسی «مطابقت فاعل با فعل» آسان شدن درک مطلب در متون عربی و کتب ادبیاتیست که این در پاسخ نیاز طلاب به آسان شدن درک متون عربی نوشته شده است .

قبل از هر چیز باید به خواننده ی پژوهش یک دید کلی در باره متن رو به رویش داد تا بفهمد چه می خواند و برای چه می خواند و می خواهد با خواندن ان به چه اطلاعاتی برسد . بر همین اساس فصل اول با عنوان کلیات نگاشته شد.

برای ورود به بحث ابتدا نیاز به روشن شدن تعاریف بعضی از واژه های پر کاربرد متن داشتیم تا وقتی وارد بحث شدیم دیگر مشکلی برای فهم خود متن نداشته باشیم که بر همین اساس فصل دوم با عنوان گزاره ها نوشته شد که در آن سعی شده که از کتاب های منبع و قدیمی استفاده شود.

اما در فصل سوم با ذکر نظر چند کتاب ادبیاتی برای نمونه سعی شد تا هم محل نزاع ادبا مشخص گردد و هم با انتخاب کتاب های مختلف شیوه های مختلف دسته بندی این بحث مشخص گردد.

نویسنده:علی افضلی گروه

چکیده

لازم و متعدّی یکی از مباحث مهم و پرکاربرد فعل و از مباحث صرفی می­باشد.

فعل لازم: فعلی است که فقط به فاعل نیاز دارد تا معنای آن کامل شود.

فعلی متعدی: فعلی است که افزون بر فاعل، مفعول نیز می­طلبد تا معنای آن کامل شود خواه یک مفعول یا چند مفعول.

افعال متعدی به دو دسته افعال «متعدی به نفسه» و «متعدی به حرف جرّ» تقسیم می­شوند.

برای تعدیه ی فعل لازم به فعل متعدی به نفسه از روش­های زیر استفاده می­شود:

1- بردن به برخی ابواب ثلاثی مزید          الف) افعال

                                                     ب) تفعیل

                                                      ج) استفعال

                                                       د) مفاعله

2- تضمین: استعمال فعل لازم در معنای فعل متعدی

3- اسقاط: منصوب به نزع خافض

4- تحویل فعل ثلاثی به «فعل» که مضارع آن یفعل باشد.

 لغات کلیدی: لازم- متعدی- مفعول به- تعدیه

مصطفی شریعتمدار طهرانی

موضوع:تفاوت ها وشباهت های حروف قسم چیست؟

نویسنده:محمود سبط شیخ انصاری

بررسی اصطلاح نحو و جدایی صرف و تصریف از آن

مقدمه
نحو دارای دو معنی گوناگون است - چنانکه ازتعاریف و کتب متقدمین و متاخرین برمی آید -. متقدمان نحات آن را درمعنایی اعم از صرف و تصریف به کاربرده اند ،چنانکه شیخ رضی درشرح شافیه گفته است : " اعلم ان التصریف جزء من اجزاء النحو بلاخلاف " . و براین معنای مصطلح کتب خویش را نوشته اند و به همین خاطرست که کتب نحوی آنان مشحون ازمطالب صرفی ،از قبیل : نسبت ،جمع ،تصغیر ،اماله و.... و مطالب تصریفی ،از قبیل :اعلال ،ادغام،ابدال و...می باشد . بلکه دربعضی از آنها از مباحث اشتقاق هم ذکری به میان آمده است . الکتاب سیبویه ،جمل زجاجی ،خصائص ابن جنی ،مفصل زمخشری نمونه هایی از کتب مهم قدمای نحات است که این گفته را اثبات می کند . شاهد دردسترس همگان بر مدعا الفیه ابن مالک می باشد که دراول آن گفته : " مقاصد النحو بها محویه " حال آنکه درآن از مباحث جمع ،نسبت ،اماله و....وابدال ،ادغام ،اعلال و غیره سخن به میان آورده است ومتاسفانه بعضی ازشراح آوردن این مطالب را به گونه ای ناهمگون توجیه کرده اند......

موضوع:مفعول فیه و احکام نحوی انها

چکیده:

ما در این بحث(مفعول فیه)میخواهیم،معنا(چه لغوی وچه اصطلاحی)،وجه تسمیه،جایگاه،اعراب،عامل واقسام مفعول فیه رابررسی کرده وکاملا این بحث را تاحد توان باز کنیم

نویسنده:علی دهقانی

مدرسه علمیه ی حضرت صاحب الزمان"عجل الله تعالی فرجه الشریف"
عنوان تحقيق :

فوائد تشبیه از منظر بلاغت

محقق:

مهدی رجبی

بهار1392

چكيده:

در این تحقیق به بحث از فوائد تشبیه پرداخته ایم که بحث اصلی بر سر تشبیه مقلوب و غیر مقلوب وبیان اغراض آن و غرض همه ی اقسام تشبیه است که در ابتدای این تحقیق به مقدمه ای پرداختیم که غرض از بحث در این موضوع را بیان می کند و سپس اغراضی را بیان کردیم که آن اغراض عبارتند از:
1. بیان حالت مشبّه در جایی که مشبّه مبهم ودارای صفت مشهوری نیست،
2. بیان امکان حالت مشبه در جایی که امر شگفتی به مشبّه نسبت داده شود،
3. بیان مقدار قوت وضعف حالت مشبّه،
4. تثبیت وتمکین حالت مشبّه در ذهن شنونده،
5. بیان امکان وجود مشبّه که غریب وناآشنا است،
6. مدح ونیکو جلوه دادن حالت مشبّه،
7. زشت نشان دادن مشبّه،
8. تازه جلوه دادن مشبّه،

بسم الله الرحمن الرحیم

عنوان مقاله: 

تنوین و اقسام آن

نویسنده: 

فرشید دشتی زاده

مدرسه حضرت صاحب الزمان (علیه السلام)
بهار 1392

چکیده

در این مقاله به بیان یکی از علائم اسم که تنوین است اشاره کرده ودر ابتدای مقاله به تعریف تنوین و سپس به بیان اقسام آن پرداخته ایم. تنوین ده قسم می باشد که شامل تنوین تمکین،تنکیر،مقابله،عوض ،حکایت، شذوذ، ضرورت ،تنوین در منادی مضموم،تنوین الترنم و تنوین غالی می باشد.

مدرسه علمیه حضرت صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

تحقیقات کلاسی پایه دوم

مربوط به درس نحو

موضوع

اسماء شرط و استفهام و احکام نحوی انها

استاد:اسلامی

نگارنده:مسعود سرشوقی

بهار1391