فعل ماضی استمراری فعلی است که در گذشته به صورت مستمر انجام گرفته و به صورت کان + فعل مضارع ساخته می شود البته این قاعده در مورد خداوند صادق نیست بلکه بسیاری از صفاتی که به وسیله این ترکیب برای خداوند می آید معنای ثبوتی دارد و ثبوت خبر را برای اسم کان که هو مستتر است میرساند.
در ترجمه فارسی بر سر فعل ماضی استمراری "می" می آوریم .
میدانیم که مصدر یکی از اقسام اسم است که دارای اقسامی است از جمله: مصدر اصلی ، مصدرمیمی ،صناعی ، هیئت و ... . موضوعی که درمورد آن بحث می شود راجع به تفاوت های مصدر اصلی و میمی است که درقالب تفاوت های لفظی و معنوی بررسی می شود.
اهمیت این موضوع در ادبیات عرب و بخصوص درعلم صرف هنگام برخورد با کلمه مشخص می شود. مصدر، اسمی است که بدون زمان دلالت برحدث می کند که ازغیرخودش صادر می شود وقائم به آن است و دربرگیرنده حروف فعلش می باشد. ودارای وزنهایی است ازجمله فِعالَة، فَعَلان، فُعال، فَعیل، فُعلَة، فِعال و... مانند: زِراعَة ،تِجارَة ،جَوَلان، صُراخ، طَنین ،حُمرَة ،إباء ،حَمد، جُلوس
مصدر میمی یکی ازانواع مصادراست که درمعنا مانند مصدراصلی می باشد ولی در وزن با آن تفاوت دارد.یعنی در شرایط گوناگون وزن آن تغییر می یابد همان گونه که مصدراصلی وزنش درموارد مختلف تغییر می کند. مصدرمیمی مانند: مَوعِد، مَوضِع ، مَبِیع، مَقصَد، مَصرَف ، مُقاتَل
از آن روکه زبان قرآن عربی است ودر زبان عرب هم علم صرف جایگاه مادر علوم را دارد ، و یکی از مباحثی که در علم صرف مطرح می شود بحث اسم و شناخت انواع اسم است، برآن شدیم که مصدر ومصدرمیمی را به عنوان یکی ازاقسام مهم و پرکاربرد اسم انتخاب کرده و به توضیحاتی راجع به آن بپردازیم. اهمیت این کار ازآنجاست که گاهی اوقات در قرآن یا کتب ادبیات به کلماتی برمی خوریم که درنگاه اولیه مشخص نیستند مصدر میمی می باشند یا اسم مفعول ویا اسم زمان و یا مکان و... یا اصلاً مصدرهستند یا خیر! لذا برای شناخت آنها و بهره گیری از این شناخت در ترجمه و استخراج احکام ، این موضوع را مطرح می کنیم.
درساخت مصدر اگر فعل، ثلاثی مجرد باشد، دو وزن دارد :
1. مَفعِل: در مثال واوی که در مضارعش ، فاء الفعل (واو) حذف شده باشد. مانند: مَوعِد، مَوضِع، مَولِد، مَورِث، مَوصِل كه این وزن غالباً دریَفعِلُ معتل العین هم می آید.مانند: مَبِیع، مَصِیر، مَبِیت، مَجِیء ، مَغِیب
2. مَفعَل: درجاهایی غیر از موارد فوق می آید. مثل: مَقصَد ، مَصرَف ، مَجرَی، مَأخَذ ، مَمَرّ
ولی اگرفعل غیر ثلاثی مجرد باشد، مانند فعل مضارع مجهولش می آید با این تفاوت که بجای حروف مضارعه به اولش میم زائده ی مضمومه اضافه می شود. مانند : مُکرَم (که از یُکرَمُ گرفته می شود)
موضوع تحقیق حرکت عین الفعل افعال ثلاثی مجرد است. اوزان افعال ثلاثي مجرد شش صورت هستند كه صرفيون خصوصيات هر يك از اين اوزان را ارائه دادند. پس هر بابي[1]داراي خصوصيات ساختاري و معنايي است.در طرح اين مسئله دو هدف وجود دارد:
بنابر گفته ی علماء صرف، بهترین و مطمئن ترین راه تشخیص حرکت عین الفعل افعال و تشخيص معناي افعال مراجعه به لغت نامه است. اما راه هایی وجود دارد که ما را در رسیدن سریع تر به هدفمان یاری می کند.در این تحقیق ما برای رسیدن به این راه ها از کتبی مثل صرف روان، علوم العربیه، قرة الطرف، شرح شافیه(شرح رضی) و... استفاده کردیم.
نویسنده:عليرضا نجف لو
«مقدمه»
نویسنده:سيد عباس مقامی پور
همزه قطع و وصل - الحاق
نویسنده:اکبر نجم
تعريف مؤنث:
مؤنث به كلمه اي گفته مي شود كه دلالت مي كند به جنس مخالف مذكر كه از «اَنَثَ»و «اُنثي»به معناي خلاف مذكر از هر چيز گرفته شده است
نویسنده:سید حسین حسینی
مقدّمه:
فهم حدیث، مانند فهم دیگر متون ، نیازمند فهم مفردات و ترکیبات آن است. هم باید معنای واژه ها را دانست و هم باید مفهوم ترکیب و چینش ویژه آنها را در کنار هم فهمید. ما واژه ها و ترکیبهایی را که در گفتگوهای روزانه به کار می‌بریم و با آنها مقصود خود را در قالب جملاتی بیان می کنیم، مبنای انتظارها، استدلالها و احتجاجات خود قرار می دهیم.
نویسنده:محمود سبط شیخ انصاری
بررسی اصطلاح نحو و جدایی صرف و تصریف از آن
مقدمه
نحو دارای دو معنی گوناگون است - چنانکه ازتعاریف و کتب متقدمین و متاخرین برمی آید -. متقدمان نحات آن را درمعنایی اعم از صرف و تصریف به کاربرده اند ،چنانکه شیخ رضی درشرح شافیه گفته است : " اعلم ان التصریف جزء من اجزاء النحو بلاخلاف " . و براین معنای مصطلح کتب خویش را نوشته اند و به همین خاطرست که کتب نحوی آنان مشحون ازمطالب صرفی ،از قبیل : نسبت ،جمع ،تصغیر ،اماله و.... و مطالب تصریفی ،از قبیل :اعلال ،ادغام،ابدال و...می باشد . بلکه دربعضی از آنها از مباحث اشتقاق هم ذکری به میان آمده است . الکتاب سیبویه ،جمل زجاجی ،خصائص ابن جنی ،مفصل زمخشری نمونه هایی از کتب مهم قدمای نحات است که این گفته را اثبات می کند . شاهد دردسترس همگان بر مدعا الفیه ابن مالک می باشد که دراول آن گفته : " مقاصد النحو بها محویه " حال آنکه درآن از مباحث جمع ،نسبت ،اماله و....وابدال ،ادغام ،اعلال و غیره سخن به میان آورده است ومتاسفانه بعضی ازشراح آوردن این مطالب را به گونه ای ناهمگون توجیه کرده اند......
استاد راهنما و مسول پژوهش حجه الاسلام و المسلمین حمید رضا امینی
مشورت حضرت سلیمان با خفاش
جریان منیّت انسان(سخنرانی حجت الاسلام حاج شیخ جعفر ناصری)
