نویسنده:حسینعلی زمانی
چكيده
میدانیم که مصدر یکی از اقسام اسم است که دارای اقسامی است از جمله: مصدر اصلی ، مصدرمیمی ،صناعی ، هیئت و ... . موضوعی که درمورد آن بحث می شود راجع به تفاوت های مصدر اصلی و میمی است که درقالب تفاوت های لفظی و معنوی بررسی می شود.
اهمیت این موضوع در ادبیات عرب و بخصوص درعلم صرف هنگام برخورد با کلمه مشخص می شود. مصدر، اسمی است که بدون زمان دلالت برحدث می کند که ازغیرخودش صادر می شود وقائم به آن است و دربرگیرنده حروف فعلش می باشد. ودارای وزنهایی است ازجمله فِعالَة، فَعَلان، فُعال، فَعیل، فُعلَة، فِعال و... مانند: زِراعَة ،تِجارَة ،جَوَلان، صُراخ، طَنین ،حُمرَة ،إباء ،حَمد، جُلوس
مصدر میمی یکی ازانواع مصادراست که درمعنا مانند مصدراصلی می باشد ولی در وزن با آن تفاوت دارد.یعنی در شرایط گوناگون وزن آن تغییر می یابد همان گونه که مصدراصلی وزنش درموارد مختلف تغییر می کند. مصدرمیمی مانند: مَوعِد، مَوضِع ، مَبِیع، مَقصَد، مَصرَف ، مُقاتَل
از آن روکه زبان قرآن عربی است ودر زبان عرب هم علم صرف جایگاه مادر علوم را دارد ، و یکی از مباحثی که در علم صرف مطرح می شود بحث اسم و شناخت انواع اسم است، برآن شدیم که مصدر ومصدرمیمی را به عنوان یکی ازاقسام مهم و پرکاربرد اسم انتخاب کرده و به توضیحاتی راجع به آن بپردازیم. اهمیت این کار ازآنجاست که گاهی اوقات در قرآن یا کتب ادبیات به کلماتی برمی خوریم که درنگاه اولیه مشخص نیستند مصدر میمی می باشند یا اسم مفعول ویا اسم زمان و یا مکان و... یا اصلاً مصدرهستند یا خیر! لذا برای شناخت آنها و بهره گیری از این شناخت در ترجمه و استخراج احکام ، این موضوع را مطرح می کنیم.
درساخت مصدر اگر فعل، ثلاثی مجرد باشد، دو وزن دارد :
1. مَفعِل: در مثال واوی که در مضارعش ، فاء الفعل (واو) حذف شده باشد. مانند: مَوعِد، مَوضِع، مَولِد، مَورِث، مَوصِل كه این وزن غالباً دریَفعِلُ معتل العین هم می آید.مانند: مَبِیع، مَصِیر، مَبِیت، مَجِیء ، مَغِیب
2. مَفعَل: درجاهایی غیر از موارد فوق می آید. مثل: مَقصَد ، مَصرَف ، مَجرَی، مَأخَذ ، مَمَرّ
ولی اگرفعل غیر ثلاثی مجرد باشد، مانند فعل مضارع مجهولش می آید با این تفاوت که بجای حروف مضارعه به اولش میم زائده ی مضمومه اضافه می شود. مانند : مُکرَم (که از یُکرَمُ گرفته می شود)
Hi Dear you have to use all site features please subscribe
اگر قبلا ثبت نام کرديد ميتوانيد از فرم زير وارد شويد و مطلب رو مشاهده نماييد !
ماضی استمراری 
جریان منیّت انسان(سخنرانی حجت الاسلام حاج شیخ جعفر ناصری)
